lo mes de Gèr

En hiver la nature se repose mais pas les jardiniers : ils doivent quel que soit le temps, faire les semis s’ils veulent récolter au printemps. Ecoutons nos anciens de 1922 .

Lo mes de Gèr

Tirat de l’Armanac Gascon de 1922

Arreproèrs

Au mes de  Gèr,( genèr), ( janvièr), cau  t’arrepausar

Atau seràs dispaus entà segar.

Bisa de gèr se nos arroganhas

T’ahueitaram* dab vin blanc e castanhas

L’ivèrn estauviaràs tà t’arregaudir * deu fred,

e l’estiu gardaràs la pera tà la sed.

Lo temps que harà aqueste  mes.

Çaquelà, digun n’ac sap,sonque lo bon Diu e ,n’ac vòu pas díser a digun !

Mes, coma las gens s’ac volerén tot sàber  a l’avança, los armanacquejaires qu’an fòrças copacaps.*

Pr’acò, aquiu qu’avètz çò qu’un endevinaire a volut díser :

Aqueste mes, que harà un pauc de tot ; poiré plàver, nevar torrar, mes ent’ac sàber  au just, que cau aténer d’arribar au 31.                                                                                                                                       !

Que harà fred tota la prumèra setmana e nevarà entau 10 o 11 ; a la plea lua, torrarà hòrt, mes lo temps se docejarà a la vielha lua . Hanga dinc’aus pompilhs* e lo mes que s’acabarà brumos.

Se volètz estar  a benaise, calerà vos  entutar  au lheit dens  las coinas* e  vos estujar  au cornèr.

Los trabalhs de la sason.

N’en cau pas hèr tròp ! Pensar lo bestiar, ténguer companhia a la molhèr quan hila au cornèr.

Pr’acò trobaratz a vos ocupar, deguens e dehòra, s’ètz benants* ! tirar contornèras,* espeirar* , netejar los arbes  de la frutèra, semoar tomatas e vietd’ase*  en taula dab palhat,*

plantar cebas  e talhar las sègas,

Se poirà  pausar quauquas clocas se volètz aver porets primaus.

*

Explics de vocabulari

 

*profiter

*

soucis

 

*mollets

 

*couettes

 

*finir de travailler  ce qui reste autour du champ labouré

 

*ramasser les pierres dans les champs

 

* aubergines

 

*sur couche